Çocukları Koruma Kanunu
5395 sayılı “Çocukları Koruma Kanununu”, korunma ihtiyacı olan ya da çeşitli sebeplerden dolayı suça sürüklenen çocukların korunmasına, haklarının ve esenliklerinin kanun gücüyle güvence altına alınmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Çocukları Koruma Kanunu’nun konusu, korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında, mahkeme tarafından alınacak tedbirlerdir. Aynı zamanda çeşitli sebeplerden dolayı suça sürüklenen çocuklar hakkında uygulanacak güvenlik tedbirlerinin usul ve esaslarına, çocuk mahkemelerinin kuruluş ve görev ile yetkileri hakkında hükümler 5395 sayılı kanunda açıklanır.
5395 Sayılı Kanun
Bu kanunun birinci maddesinde, yasanın amacı açıklanmaktadır. Kanunun 3. maddesinde uygulama kapsamındaki kişi ve kurumlar belirtilmiştir. Bunlar;
- Çocuk,
- Korunma ihtiyacı olan çocuk,
- Suça sürüklenen çocuk,
- Mahkeme,
- Çocuk hakimi,
- Kurum,
- Sosyal çalışma görevlisi.
Söz konusu kanunun uygulanmasında, çocuğun haklarının korunması esas alınarak, çocuğu yaşama gelişme, korunma ve katılım haklarının güvence altına alınması ile çocuğun yaşamının esenliğinin gözetilmesi gibi hususlar değerlendirilir.
İlginizi çekebilir: Uyuşturucu Cezası Paraya Çevrilmesi
5395 Sayılı Kanun Uygulama Yönetmeliği
Bu Kanun’un uygulaması, çocuğun temel hak ve özgürlüklerinin korunmasını amaç edinmektedir. Buna göre Çocukları Koruma Kanunu’nun 4. maddesinde bu kanunun temel ilkeleri açıklanmaktadır:
- Çocuğun yaşama, gelişme ve korunma haklarını güvence altına almak,
- Çocuğun yararını gözetmek,
- Çocuk ve ailesinin herhangi bir sebeple ayrımcılığa tabi tutulmaması,
- Çocuk ve ailesi bilgilendirilmek yoluyla karar sürecine katılımlarının sağlanması,
- Çocuğun, ailesinin, ilgililerinin, kamu kurumlarının ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği içinde çalışmaları,
- İnsan haklarına dayalı, adil, etkili ve süratli bir usül izlenmesi,
- Soruşturma ve kovuşturma sürecinde çocuğun durumuna uygun özel ihtimama gösterilmesi,
- Kararların alınmasında ve uygulanmasında, çocuğun yaşına ve gelişimine uygun eğitimini ve öğrenimini, kişiliğini ve toplumsal sorumluluğunu geliştirmesinin desteklenmesi
- Çocuklar hakkında özgürlüğü kısıtlayıcı tedbirler ile hapis cezasına en son çare olarak başvurulması
5395 Sayılı Kanun Kapsamında Olan Çocuklar
Çocukları Koruma Kanunu kapsamında olan çocuklar hakkında yürütülen işlemlerde, yargılama ve kararların yerine getirilmesinde kimliğinin başkaları tarafından belirlenememesine yönelik önlemler alınmaktadır.
Kanun kapsamında olan çocuklar 5395 Sayılı Kanunda şu şekilde tanımlanmaktadır:
- Çocuk: Erken yaşta ergin olsa bile, 18 yaşını doldurmamış kişi
- Korunma ihtiyacı olan çocuk: Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal ya da istismar edilen çocuk
- Suça sürüklenen çocuk: Yasalara göre suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiasıyla hakkında soruşturma yapılan ve bu fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbiri verilen çocuk.
Çocukları Koruma Kanunu kapsamında olan çocuklara koruyucu ve destekleyici tedbirler uygulanmaktadır. Söz konusu koruyucu ve destekleyici tedbirlerden bazıları:
- Danışmanlık tedbiri,
- Eğitim tedbiri,
- Bakım tedbiri,
- Sağlık tedbiri,
- Barınma tedbiri
5395 Sayılı Kanun yani Çocukları Koruma Kanunu’nun 5. maddesinde bu tür koruyucu ve destekleyici tedbirlerin açıklaması yapılmaktadır.