Denetimli serbestlik, yasa tarafından, suç işlemiş ve cezasını infaz etmekte olan hükümlüye verilmiş olan bir şans olup, infaza sürecinde toplum ile yeniden kaynaşmasını ve yeniden suç işlememesini sağlamaya yönelik bir uygulamadır. Koşullu salıverilmesine belirli bir süre kalan hükümlüler, bu uygulamadan yararlanabileceklerdir. Bu husus, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında kanunun 105/A maddesinde kendisine yer bulmuştur. Bu madde ile gelen, koşullu salıverilmeye 1 yıl kala denetimli serbestlik uygulamasından yararlanma hükmü, bazı istisnalar getirilmek koşuluyla 2 yıla çıkarılmıştır. Şimdi bu hususu kısaca açıklayacağız.
1-) 01/07/2016 Öncesinde İşlenen Suçlarda Denetimli Serbestlik:
671 sayılı KHK ile getirilen hüküm dolayısıyla, 01/07/2016 tarihinden önce işlenen bazı suçlarda uygulanmak üzere, denetimli serbestlik süresi 2 yıla çıkarılmıştır. Bu sürenin uygulanması için, mahkumiyet hükmünün verildiği tarih değil, suçun işlendiği tarih esas alınacaktır. Örneğin; 30/06/2016 tarihinde işlenen bir suç nedeniyle, 2 yıllık süreden yararlanılabilecekkken, 02/07/2016 tarihinde işlenen bir suça nedeniyle, bu uygulamadan yararlanılamayacaktır. Bunun yanında; aynı KHK ile, cezaların infaz süreleri de değiştirilmiş olup, yukarıdaki tarihlere uymak koşuluyla aşağıdaki suçlar açısından, 1/2 oranında uygulanacaklardır. 2 yıllık denetimli serbestlik ve 1/2 infaz indiriminden yararlanamayacak olan suçlar aşağıda sayılan suçlardır.
- Kasten adam öldürme suçu,
- Altsoya, üstsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı kasten yaralama,
- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar,(m. 102,103,104,105)
- Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar(m. 132,133,134,135,136,137,138)
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
- Devletin güvenliğine karşı suçlar,
- Anayasal düzene karşı suçlar,
- Milli savunmaya karşı suçlar,
- Devlet sırlarına karşı suçlar,
- TMK kapsamındaki suçlar,
- Örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar,
- Bankacılık Kanunu kapsamındaki zimmet suçu,
- Koşullu salıverilme kararı geri alınanlar,
- Ceza İnfaz Kurumu’nda aldığı disiplin cezası henüz kaldırılmayanlar,
- Taahhüdü ihlal suçu.
Anılan suçları 01/07/2016 tarihinde önce işleyenler haricindeki tarih şartlarına uyan hükümlüler, bu KHK ile getirilen yeniliklerden faydalanabileceklerdir. Denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme süreleri ile ilgili olarak bir diğer husus ise, 01/07/2016 tarihinde sonra suç işleyenlerin durumudur.
2-)01/07/2016/ Tarihinden Sonra İşlenen ve KHK Kapsamında Kalmayan Suçlardan Hükümlü Olanların Durumu:
KHK ile getirilen tarihten sonra suç işyenler veya KHK kapsamına girmeyen bir suçu bu tarihten önce işleyenler, 2 yıllık denetimli serbestlik süresinden ve 1/2 oranındaki infaz indiriminden yararlanamayacaklardır. Bu durumda olanlar için denetimli serbestlik süreleri (kanunda sayılan istisnalar hariç) 1 yıl olarak uygulanacaktır olup,
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alanlar, iyi halli olarak 30 yıl,
- Müebbet hapis cezası alanlar, iyi halli olarak 24 yıl,
- Siyasi veya örgütlü suçlardan , uyuşturucu madde ticareti suçundan, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan hüküm giyenler ve haklarında tekerrür hükümleri uygulananlar, iyi halli olarak cezalarının 3/4’ünü,
- Diğer suçlardan hükümlü olanlar ise, cezalarının 2/3’ünü iyi halli olarak ceza infaz kurumunda geçirmeleri koşuluyla, koşullu salıverilebileceklerdir.
Denetimli serbestlik ve koşullu salıverilmeye ilişkin olarak yaptığımız bu açıklamalardan sonra, bir kaç hususa daha değinmemiz gerekmektedir. 671 sayılı KHK kapsamına giren hükümlülerden, 5 yıldan az hapis cezası alanlar, en fazla üç gün içinde iyi halli oldukları tespit edildikten sonra, derhal açıkceza infaz kurumuna alınabileceklerdir.(Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği, Geçici Madde 1) Dolayısıyla, KHK kapsamındaki suçlardan, 01/07/2016 tarihinden önce işlenmiş olmak üzere 5 yıldan az ceza alanlar, kısa bir sürede açık cezaevine ayrılabileceklerdir. Cezalarının 4 yıl ve altında olması halinde ise, doğrudan açık ceza infaz kurumuna ayrılmaları mümkün olacaktır. 4 yılın üstünde kalan ancak 5 yıldan az olan cezalarda ise, kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrıldıktan sonra, alınacak ceza miktarına göre, bir süre daha cezanın açık ceza infaz kurumunda infaz edilmesi gerekecektir. 5 yılın üstünde ancak on yılın altında ceza alanlar ise, 1 aylarını kapalı nce infaz kurumlarında, 10 yıl ve üstünde ceza alanlar ise cezalarının 1/10’unu kapalı ceza infaz kurumlarında geçirmek zorundalardır. Daha sonraki yazılarımızda, bu hususları ve özellikli durumları daha detaylı olarak inceleyeceğiz. Yukarıda bahsettiğimiz durumda olan bir yakınınız varsa veya bizzat kendiniz bu durumda iseniz, konusunda uzman bir Ceza Avukatı’ndan destek almanız, süreci en kısa sürede sorunsuz olarak halletmenize yardımcı olacaktır.