Hukuk sistemimize göre dolandırıcılık suçu, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatmak suretiyle, o kimsenin ya da başkasının zararına olacak şekilde kendisine fayda sağlamasıdır. Hukuk sistemimize göre dolandırıcılık suçunun sabit olabilmesi için, suçun faili yani suça konu olan eylemi gerçekleştiren kişi tarafından hileli davranışlar gerçekleştirilmiş olunmalıdır. Örnek olarak suçun mağduru kişiyi kandırmak ya da aldatmak suretiyle algısını değiştirmek, kanunlarımıza göre hileli davranış olarak ifade edilebilmektedir. Dolandırıcılık suçu ilgili kanunda, basit ve nitelikli dolandırıcılık suçu olarak iki farklı şekilde değerlendirilmektedir. Basit dolandırıcılık suçunda da suçun faili tarafından gerçekleştirilen hileli hareketler, normal bir insanın algılama yeteneği değerlendirildiğinde hile teşkil edecek nitelikte olmalıdır. Suç eylemini gerçekleştiren kişi, mağdurun ya da bir başkasının zararına olacak şekilde eylemi icra etmiş olmalıdır. Bir başka deyişle suçun manevi unsurunun zarar verme kastı olduğu sabittir. İlginizi Çekebilir: İftira Suçu
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu
Dolandırıcılığın bir diğer şekli de nitelikli dolandırıcılık suçudur. Nitelikli dolandırıcılık, TCK 158. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre dolandırıcılık suçunun;
- Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi
- Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanılması
- Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanılması
- Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zarar verilmesi
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması
gibi durumlarda nitelikli dolandırıcılık suçu devreye girmektedir. Evlenme vaadiyledolandırıcılık da mağdurun saf ve temiz duygularının istismar edilmesini kapsadığı için, Türk Ceza Kanunu’na göre nitelikli dolandırıcılık kapsamına alındığı görülmektedir. İlginizi Çekebilir: Hakaret Suçu
Dolandırıcılık Suçu TCK
Dolandırıcılık suçuna ilişkin hukuki düzenlemeler, Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesinde açık biçimde düzenlenmiştir. Algılama yeteneği zayıflığı ve benzeri durumları fırsat olarak kollayıp kişileri hileli bir şekilde yanıltmak dolandırıcılık suçuna girmektedir. TCK’ya göre, fail suça konu olan hileli davranışlarını ve eylemlerini ya kendisine veya bir başkasına yarar sağlamak amacıyla gerçekleştirmelidir. Örnekle açıklamak gerekirse, failin mağdur kişiyi kandırarak aldığı paraları kendine maddi fayda sağlamak amacıyla zimmetine geçirdiğinde bu suç unsuru devreye girmektedir. Hatta fail, bazı sebeplerden dolayı kendine bu şekilde maddi fayda sağlayamamış olsa bile bu halde şartın vuku bulması sebebiyle suç gerçekleşmiş kabul edilmektedir. Nitelikli dolandırıcılık suçu dilekçe örneği kullanılarak, bu suçu işleyen kişiler aleyhinde dava açılabilmektedir.
Dolandırıcılık Suçu Cezası
Türk Ceza Kanunu kapsamında, dolandırıcılık suçunun temel şekli hakkında ön görülen ceza; suçu işleyen kişinin hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar da adlî para cezası olarak düzenlenmiştir. Öte yandan Niteliklidolandırıcılık suçu cezası kaç yıl sorusunun yanıtını da merak edenler olacaktır. Yine TCK hükümlerine göre nitelikli dolandırıcılık suçları işleyen kişi yani suçun faili hakkında üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmedilmektedir.
Nitelikli Dolandırıcılık Yargıtay Kararları
Dolandırıcılık, hukuk sistemimizdeki kural olarak şikayete tabi suçlardan değildir. Dolayısıyla dolandırıcılık suçu şikayet süresi kapsamında suçun soruşturulması ve kovuşturulması olayın adli makamlara intikaliyle birlikte re’sen yapılmaktadır. Nitelikli dolandırıcılık bakımından zaman aşımı süresi 15 yıldır. Temel dolandırıcılıkta ise zaman aşımı süresi Türk Ceza Kanunu ilgili hükümleri uyarınca suçun ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 8 yıldır. Hukuk sistemimizde nitelikli dolandırıcılık suçları ile ilgili olarak çok sayıda Yargıtay kararları içtihatlarda yerini almıştır.